Dzień dobry,

Czytam i słucham ostatnio dużo o szachach po polsku i po angielsku. Zauważyłem, że wielu trenerów szachowych używa określenia jak w zdaniach: „To było bardzo silne posunięcie dla białego!” „Biały ma teraz dwa pomysły, ruszyć się skoczkiem bądź gońcem”. Chodzi mi o słowo biały. Całe życie słyszałem o białych/czarnych (jako o bierkach szachowych). Mówienie czy pisanie w liczbie pojedynczej wygląda mi na kalkę z angielskiego (jak w zdaniu „White is going to capture c4”). Czy mam rację?

Dzień dobry,
prosiłbym o wyjaśnienie pewnej rozbieżności. Czemu wyrażenie lśniąco biały pisze się rozdzielnie zgodnie z zasadą [134] słownika ortograficznego, zaś matowobiały łącznie (zapewne zgodnie z zasadą [136])?
Pozdrawiam serdecznie i dziękuję z góry,
Krzysztof S.

Szanowni Państwo,
mam wątpliwości dotyczące pisowni określeń ras ludzkich czarni i biali. Czy w kontekście badań psychologicznych z udziałem populacji osób rasy czarnej i białej powinniśmy zapisywać nazwy tych grup wielką literą, np. „Jeżeli wyniki Białych są średnio o 15 punktów wyższe niż rezultaty Czarnych…”? W książkach naukowych spotkałam się z niekonsekwencją w tym zakresie. Bardzo proszę o odpowiedź, z góry za nią dziękuję i życzę Państwu miłego dnia,
Anna

Szanowna Pani Profesor,
mieszkam w miejscowości Białe Błota. Serdecznie Panią proszę o odpowiedź na pytanie, jak poprawnie używać tej nazwy w dopełniaczu: Białych Błot czy może Białych Błót.
Z góry dziękuję za odpowiedź, życząc zdrowia w tych pandemicznych czasach.
Łączę pozdrowienia,
Marek Ejzenberg

Dzień dobry!
Mam wątpliwości dotyczące następującego związku frazeologicznego: broń biała. No właśnie, broń biała czy biała broń? Jest tu jakaś zasada czy można się kierować regułą: „tak mi lepiej brzmi”?
Pozdrawiam
HP

Dzień dobry,

koleżanka z pracy zapytała mnie, czy jeśli chce powiedzieć, że miasto Bielsko-Biała jest piękne bez użycia słowa  miasto to:

- powinna powiedzieć: „Bielsko-Biała jest piękna.”

- powinna powiedzieć: „Bielsko-Biała jest piękne”

Różne słowniki podają inny rodzaj tej miejscowości, skąd pojawiają się problemy. Taki sam dylemat występuje w mieście Skarżysko-Kamienna.

Z góry dziękuję za rozwiązanie tego problemu. :)

Dzień dobry Państwu!
Bardzo proszę o odpowiedź na pytanie, która pisownia jest prawidłowa: lipiec-sierpień czy lipiec–sierpień (łącznik czy półpauza i czy bez spacji?).
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Anna Matusiak

Dzień dobry,

w związku z pełnioną funkcją sekretarza Gminy Wola Uhruska niejednokrotnie mam wątpliwości co do prawidłowej pisowni nazw jednostek samorządu terytorialnego oraz ich organów. Co prawda jest wiele porad w tym zakresie, ale nie zawsze odpowiadają one na konkretne konteksty używania tych nazw, a ponadto moim skromnym zdaniem czasami wręcz nie odpowiadają one stanowi faktycznemu.

Z własnego podwórka mam zawsze wątpliwość co do pisania małą literą Gmina Wola Uhruska w kontekście nie obszaru, ale podmiotu prawnego.

Posiada ona bowiem osobowość prawną z własnym NIP-em, REGON-em. Dlatego też moim skromnym zdaniem pisanie Gmina Wola Uhruska w konkretnym kontekście jako podmiotu występującego w obrocie prawnym należałoby używać wielkiej litery. Małą literą powinno się pisać o gminie Wola Uhruska w kontekście obszaru jak np. mieszkańcy gminy Wola Uhruska, na terenie gminy Wola Uhruska itp.

Podobne wątpliwości mam z pisownią słowa wójt, uważam bowiem, że pisząc o konkretnym wójcie, konkretnej gminy należałoby używać wielkich liter, tj. Wójt Gminy Wola Uhruska - jest to bowiem ustawowy organ wykonawczy w konkretnej gminie. Oczywiście w innych kontekstach, jak np. wójt Jan Łukasik, wójt gminy bez wskazywania jej nazwy, logiczne jest pisanie małą literą. Taką konstrukcję pisowni widzimy w przypadku nazw urzędów - jeśli bez nazwy konkretnej gminy to małą literą, jeśli zaś konkretny urząd z nazwą gminy to wielką.

Nie zagłębiałem się w sytuację prawną jednostek samorządu terytorialnego innego szczebla, tj. powiatów czy województw, ale przypuszczam, że może tu być podobna sytuacja jak z gminami, i że one również posiadają osobowość prawną. Pisanie więc o nich w kontekście konkretnego podmiotu prawnego, a nie w kontekście ich obszaru, powinno odbywać się wielką literą, tj. Powiat Włodawski czy Województwo Lubelskie.

Mając tego rodzaju wątpliwości chciałbym zaproponować zajęcie się tym zagadnieniem.

Z poważaniem

Mariusz Jachimczuk

Sekretarz Gminy Wola Uhruska

Interesuje mnie, w jaki sposób mógłbym poprawnie zbudować przypis tudzież notkę bibliograficzną z książki, którą jest kodeks? Podaję poniżej niezbędne dane odnośnie owej książki:

Kodeks Cywilny. Przepisy wprowadzające. Skorowidz. Stan na dzień 1 września 2009 r. (są to wszystkie „składniki” strony tytułowej książki, poza nazwą wydawnictwa).
Rafał Idzik (opracowanie redakcyjne).
ParkPrawo (wydawnictwo).
Warszawa – Bielsko-Biała 2009 (miejsce i rok wydania).

Z góry dziękuję za pomoc.
Pozdrawiam.

Dzień dobry,

proszę o rozstrzygnięcie dyskusji z forum nauczycieli języka polskiego: jaką funkcję pełni określenie w mieście w zdaniu Ola piecze najlepsze ciasta w mieście. Zdania grupy są podzielone:

– okolicznik miejsca w grupie orzeczenia

– przydawka (rozwinięta).

Dziękuję:)